Boşanma, tarafların hayatında derin etkiler bırakan önemli hukuki süreçlerden biridir. Türk hukukunda boşanma davası açmanın belirli hukuki temelleri bulunmakta, süreçlerin doğru yönetilmesi tarafların hak ve menfaatlerinin korunmasını sağlamaktadır. Bu makalede, boşanmanın hukuki temelleri, dava sürecinin adımları ve dikkat edilmesi gereken önemli hususlar detaylıca ele alınacaktır.
Boşanma Davasının Hukuki Temelleri
Boşanma davasının açılması için Türk Medeni Kanunu’nda belirtilen hukuki sebeplerin bulunması gereklidir. Bu sebepler özel ve genel boşanma sebepleri olarak ikiye ayrılır:
Özel Boşanma Sebepleri
Zina (Aldatma)
Eşlerden birinin sadakat yükümlülüğünü ihlal ederek evlilik dışı ilişki yaşaması durumunda diğer eş tarafından zina nedeniyle boşanma davası açılabilir.
Hayata Kast, Pek Kötü Muamele veya Onur Kırıcı Davranış
Fiziksel şiddet, psikolojik baskı veya ağır hakaret içeren davranışlar nedeniyle mağdur eş tarafından dava açılabilir.
Suç İşleme veya Haysiyetsiz Hayat Sürme
Toplumda yüz kızartıcı kabul edilen suçların işlenmesi veya genel ahlaka aykırı bir yaşam tarzı benimsenmesi boşanma sebebidir.
Terk
Haklı sebep olmadan eşlerden birinin diğer eşi terk etmesi ve ortak konuta dönmemesi halinde terk edilen eş dava açabilir.
Akıl Hastalığı
Tedavisi mümkün olmayan ve evlilik hayatının devamını imkânsız hale getiren akıl hastalığı durumunda boşanma davası açılabilir.
Genel Boşanma Sebebi: Evlilik Birliğinin Temelinden Sarsılması
Evlilik birliği, eşler arasındaki anlaşmazlıklar nedeniyle sürdürülemez hale geldiyse, “şiddetli geçimsizlik” olarak bilinen genel boşanma sebebiyle dava açılabilir. Mahkeme, kusur oranına bakarak boşanma kararı verir.
Anlaşmalı Boşanma
Tarafların boşanmanın maddi ve manevi tüm sonuçları üzerinde uzlaşmaları halinde anlaşmalı boşanma mümkündür. Anlaşmalı boşanma için evliliğin en az 1 yıl sürmüş olması şarttır.
Boşanma Davasının Hukuki Süreçleri
Boşanma davası şu hukuki süreçlerden geçer:
1. Dilekçenin Hazırlanması ve Mahkemeye Başvuru
Dilekçe yetkili aile mahkemesine sunulur. Bu dilekçede boşanma sebepleri, nafaka, velayet ve mal paylaşımı gibi talepler net olarak belirtilir.
2. Harç ve Masrafların Ödenmesi
Mahkemeye dilekçe verilirken harç ve dava giderleri yatırılır. Bu işlem tamamlanmadan dava görülmez.
3. Karşı Tarafa Tebligat ve Cevap Süresi
Mahkeme, dava dilekçesini karşı tarafa tebliğ eder. Karşı tarafın cevap dilekçesini sunmak için 2 hafta süresi vardır.
4. Ön İnceleme Duruşması
Mahkeme, tarafların taleplerini ve sundukları delilleri değerlendirerek uyuşmazlık noktalarını belirler ve yargılamanın çerçevesini çizer.
5. Geçici Önlemler ve Tedbir Kararları
Mahkeme, dava süresince tarafların ekonomik ve sosyal açıdan mağduriyet yaşamaması için geçici tedbir kararları alabilir (nafaka, velayet, evden uzaklaştırma gibi).
6. Delillerin Toplanması ve Tanıkların Dinlenmesi
Tarafların sunduğu belgeler incelenir, tanıklar mahkemede dinlenir. Delillerin niteliğine göre bilirkişi incelemesi istenebilir.
7. Uzman Raporları (Sosyal İnceleme)
Çocuğun velayet durumuyla ilgili olarak mahkeme, uzman pedagog veya psikologdan rapor isteyebilir. Bu raporlar mahkeme kararına ışık tutar.
8. Esas Hakkındaki Beyanlar
Taraflar tüm deliller sunulduktan sonra, esas hakkındaki görüşlerini mahkemeye bildirir ve taleplerini tekrar ederler.
9. Mahkeme Kararının Verilmesi
Mahkeme tüm deliller ışığında boşanma kararı verir. Kararda velayet, nafaka, mal paylaşımı ve tazminat gibi hususlar da belirtilir.
10. Karara Karşı Başvuru (İstinaf ve Temyiz)
Mahkeme kararına itiraz edilmesi halinde, karar Bölge Adliye Mahkemesi’ne (istinaf) taşınabilir. İstinaf mahkemesi kararına karşı belirli koşullarda Yargıtay’a temyiz başvurusu yapılabilir.
11. Kararın Kesinleşmesi ve Nüfusa Bildirim
İtiraz süreci tamamlandıktan sonra karar kesinleşir ve mahkeme tarafından nüfus müdürlüğüne bildirilerek boşanma nüfusa işlenir.
Boşanmanın Hukuki Sonuçları
- Evlilik birliğinin sona ermesi
- Nafaka ve tazminat yükümlülükleri
- Çocukların velayet ve görüşme hakkı düzenlemeleri
- Mal paylaşımının gerçekleşmesi
Boşanma Davasında Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Doğru ve eksiksiz belge sunumu yapmak.
- Talepleri açıkça dilekçede belirtmek.
- Mahkeme kararlarına zamanında uymak ve yükümlülükleri yerine getirmek.
- Avukat desteği almak süreci hızlandırır ve kolaylaştırır.
Sık Sorulan Sorular (SSS)
- Boşanma davası hangi mahkemede açılır?
Yetkili Aile Mahkemesinde açılır. - Boşanmak için en sık kullanılan sebep hangisidir?
Genellikle evlilik birliğinin temelinden sarsılması (şiddetli geçimsizlik). - Anlaşmalı boşanmak için evlilik ne kadar sürmüş olmalıdır?
En az bir yıl sürmüş olmalıdır. - Boşanma davasında nafaka nasıl belirlenir?
Tarafların ekonomik durumları ve ihtiyaçlarına göre belirlenir. - Zina sebebiyle boşanmak için süre sınırı var mı?
Zinanın öğrenilmesinden itibaren 6 ay, zinadan itibaren 5 yıl içinde dava açılmalıdır. - Boşanma davası ne kadar sürer?
Çekişmeli davalar ortalama 1-2 yıl, anlaşmalı boşanma ise birkaç ay sürer. - Velayet otomatik olarak anneye mi verilir?
Hayır, çocuğun üstün yararına göre belirlenir. - Mahkeme kararına itiraz süresi ne kadardır?
Kararın tebliğinden itibaren 2 haftadır. - Eşim boşanmayı kabul etmezse dava açabilir miyim?
Evet, çekişmeli boşanma davası açılabilir. - Mal paylaşımı boşanma davasında mı yapılır?
Evet, boşanma davasında veya ayrı bir dava ile yapılabilir.
Bir yanıt yazın