İş Güvencesi Nedir?

Giriş

İş güvencesi, işçilerin keyfi veya haksız bir şekilde işten çıkarılmasını önleyen hukuki bir koruma mekanizmasıdır. Çalışanların işverenin keyfi uygulamalarına karşı korunmasını sağlamak ve iş sürekliliğini güvence altına almak amacıyla oluşturulmuştur.

📌 Peki iş güvencesi tam olarak ne anlama gelir? İş güvencesi kapsamına kimler girer ve hangi hakları sağlar?

Bu yazıda, iş güvencesinin tanımı, kapsamı, hukuki dayanakları ve iş güvencesi kapsamında işçilerin hakları detaylı bir şekilde ele alınacaktır.

📌 İş güvencesi, 4857 sayılı İş Kanunu’nun 18. ve devamı maddelerinde düzenlenen, işçilerin haksız yere işten çıkarılmasını engelleyen bir hukuki mekanizmadır.

Bu kapsamda işveren, işçiyi haklı bir sebep olmadan işten çıkaramaz ve eğer çıkarırsa işçi işe iade davası açabilir veya tazminat talep edebilir.

📢 Özetle: İş güvencesi, işçiye işveren karşısında daha güçlü bir hukuki statü kazandıran bir haktır.

İş Güvencesinin Kapsamı ve Şartları

📌 İş güvencesinden yararlanabilmek için belirli şartların sağlanması gerekmektedir:

✅ En az 30 işçi çalıştıran bir işyerinde çalışıyor olmak
✅ İşçinin en az 6 aydır (180 gün) aynı işyerinde çalışıyor olması
✅ İşçinin belirsiz süreli iş sözleşmesi ile çalışıyor olması
✅ İşçinin işveren vekili olmaması

📢 Önemli: Eğer işçi bu şartları taşıyorsa, işveren işçiyi haklı bir neden olmaksızın işten çıkaramaz. Aksi takdirde işçi, işe iade davası açarak işine geri dönebilir veya tazminat talep edebilir.

İş Güvencesi Kapsamına Kimler Girmez?

🔴 30’dan az işçi çalıştıran işyerlerinde çalışan işçiler
🔴 6 aydan daha kısa süredir çalışan işçiler
🔴 İşveren vekili ve yardımcıları
🔴 Belirli süreli iş sözleşmesi ile çalışanlar

📌 Ancak: İş güvencesi kapsamında olmasa bile, işçiler haksız fesih durumunda kıdem tazminatı ve ihbar tazminatı talep edebilirler.

İş Güvencesinin Sağladığı Haklar

📌 İş güvencesi kapsamında işçiye sağlanan temel haklar şunlardır:

✔ İşten çıkarılmaya karşı koruma
✔ Haksız işten çıkarma durumunda işe iade hakkı
✔ İşe iade davası açma hakkı
✔ Tazminat alma hakkı
✔ İşverenin fesih bildiriminde geçerli bir neden sunma zorunluluğu

📢 Önemli: İş güvencesi kapsamında işçiyi işten çıkarmak isteyen işveren, işçiye geçerli bir fesih nedeni sunmalıdır. Aksi halde işçi işe iade davası açabilir.

İş Güvencesi Kapsamında İşten Çıkarmada Uyulması Gereken Kurallar

📌 İşveren, işçiyi işten çıkarmak için şu şartlara uymak zorundadır:

✅ Geçerli bir fesih nedeni olmalıdır (Örneğin: iş performansında ciddi bir düşüş, ekonomik sebepler, etik ihlaller vb.)
✅ İşçiye fesih bildirimi yazılı olarak yapılmalıdır
✅ İşçiye savunma hakkı tanınmalıdır
✅ İşçi eğer 6 aydan uzun süredir çalışıyorsa, ihbar süresine uyulmalıdır

📢 Önemli: Eğer işveren, bu kurallara uymazsa işçi işe iade davası açabilir ve işe geri dönebilir.

İş Güvencesi Kapsamında İşe İade Davası

📌 İşçi, haksız şekilde işten çıkarıldığını düşünüyorsa, işe iade davası açabilir.

📌 İşe iade davası nasıl açılır?

✅ Dava süresi: İşçi, işten çıkarıldıktan sonra 1 ay içinde dava açmalıdır.
✅ Yetkili Mahkeme: İşçinin çalıştığı yer İş Mahkemesi’dir.
✅ Dava süresi: Ortalama 3-6 ay arasında sonuçlanır.

📢 Eğer mahkeme işçiyi haklı bulursa, işveren işçiyi işe geri almak zorundadır veya tazminat ödemelidir.

İş Güvencesi Olmayan İşçiler İçin Haklar

📌 İş güvencesi kapsamına girmeyen işçiler, aşağıdaki haklara sahiptir:

✔ Kıdem tazminatı (En az 1 yıl çalışmışlarsa)
✔ İhbar tazminatı (İşten çıkarılmadan önce ihbar süresine uyulmazsa)
✔ Fazla mesai, yıllık izin, maaş alacaklarını talep etme hakkı

📢 Önemli: İş güvencesi kapsamına girmeyen işçiler de haksız fesih durumunda tazminat talep edebilir.

İş Güvencesi ve İşsizlik Maaşı

📌 İşten çıkarılan işçi, işsizlik maaşı alabilir mi?

✅ Evet, işçi işsizlik maaşı alabilir ancak işçinin kendi isteğiyle işten ayrılmamış olması gerekmektedir.
✅ İşçinin işten çıkmadan önce en az 600 gün sigortalı çalışmış olması gerekmektedir.

İş Güvencesine Aykırı Davranan İşverene Yaptırımlar

📌 İşveren, iş güvencesi kurallarına aykırı şekilde işçiyi işten çıkarırsa, mahkeme tarafından şu yaptırımlarla karşılaşabilir:

🔴 İşçiye işe iade kararı verilebilir.
🔴 İşçiye 4 ile 8 ay arasında iş güvencesi tazminatı ödemek zorunda kalabilir.
🔴 İşçinin işe başlatılmaması halinde 8 aya kadar ek tazminat ödemek zorunda kalabilir.

📢 Önemli: İş güvencesi ihlali, işverenin maddi kayıplara uğramasına neden olabilir.

Sonuç

📌 İş güvencesi, işçilerin keyfi işten çıkarılmasını engelleyen önemli bir haktır.

✅ 30’dan fazla çalışanı olan işyerlerinde çalışan ve en az 6 aydır çalışan işçiler iş güvencesinden yararlanır.
✅ İşten haksız yere çıkarılan işçiler işe iade davası açabilir.
✅ İşveren, işçiyi çıkarırken geçerli bir neden göstermek zorundadır.
✅ İş güvencesine aykırı fesih yapan işveren tazminat ödemek zorunda kalabilir.

📢 Eğer haksız şekilde işten çıkarıldıysanız, iş mahkemesine başvurarak hakkınızı arayabilirsiniz.

İş Güvencesi Nedir?

Giriş