📌 1. İş Kazası Nedir?
📌 İş kazası, iş yerinde veya iş ile ilgili faaliyet sırasında meydana gelen, çalışanların bedensel ya da ruhsal zarar görmesine yol açan olaydır.
✔ 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’na göre iş kazası, iş yerinde, işin yürütümü sırasında veya işverenin verdiği bir görev nedeniyle meydana gelen kazalardır.
🚨 Örnek:
Bir inşaat işçisinin yüksekten düşmesi ya da bir fabrika çalışanının makineye elini kaptırması iş kazası sayılır.
📌 2. İş Kazalarının Başlıca Nedenleri Nelerdir?
| Neden | Açıklama |
|---|---|
| İş Güvenliği Önlemlerinin Eksikliği | Korkulukların olmaması, uygun güvenlik ekipmanlarının sağlanmaması. |
| Çalışan Eğitimsizliği | Çalışanların iş güvenliği ve ekipman kullanımı konusunda yeterli eğitimi almamış olması. |
| Dikkatsizlik ve İhmal | Çalışanların tehlikeli davranışlarda bulunması veya işverenin denetim yapmaması. |
| Kişisel Koruyucu Donanım Eksikliği (KKD) | Baret, eldiven, gözlük gibi ekipmanların sağlanmaması veya kullanılmaması. |
| İş Yerinde Riskli Çalışma Ortamı | Elektrik tesisatının uygun olmaması, kaygan zeminler, dar alanlarda çalışma gibi riskler. |
🚨 Örnek:
Bir üretim tesisinde çalışanların baret ve iş güvenliği ayakkabısı olmadan çalışması, kaza riskini artırır.
📌 3. İş Kazalarının Önlenmesi İçin Alınması Gereken Temel Önlemler
✅ 3.1. Risk Değerlendirmesi Yapılması
✔ İş yerindeki tüm tehlikeler belirlenmeli ve çalışanların karşılaşabileceği riskler analiz edilmelidir.
✔ Tehlike sınıfına göre uygun önlemler alınmalıdır.
🚨 Örnek:
Kimyasal madde kullanılan bir tesiste, sızıntı ve patlama riski göz önünde bulundurularak önlemler alınmalıdır.
✅ 3.2. Çalışanlara İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimi Verilmesi
✔ İşe yeni başlayanlara ve mevcut çalışanlara periyodik olarak iş güvenliği eğitimi verilmelidir.
✔ Çalışanlar, iş yerindeki riskler ve acil durumlar konusunda bilgilendirilmelidir.
🚨 Örnek:
Forklift kullanan çalışanlara düzenli sürüş ve yük taşıma eğitimi verilmesi kazaları azaltır.
✅ 3.3. Kişisel Koruyucu Donanımların (KKD) Sağlanması
✔ İşin niteliğine uygun olarak baret, gözlük, eldiven, çelik burunlu ayakkabı, kulaklık gibi KKD ekipmanları sağlanmalı ve kullanımı denetlenmelidir.
✔ Çalışanlar, ekipmanların nasıl kullanılacağını öğrenmelidir.
🚨 Örnek:
İnşaat alanında çalışan tüm işçilere baret ve emniyet kemeri zorunlu tutulmalıdır.
✅ 3.4. İş Yeri Ortamının Güvenli Hale Getirilmesi
✔ Kaygan zeminler, yüksekten düşme tehlikesi olan alanlar, makinelerdeki açık dişliler gibi riskler giderilmelidir.
✔ Çalışma ortamı düzenli denetimden geçirilerek güvenli hale getirilmelidir.
🚨 Örnek:
Makine kullanılan iş yerlerinde acil stop butonları olmalı, makineler düzenli bakımdan geçirilmelidir.
✅ 3.5. Acil Durum Planlarının Hazırlanması
✔ Yangın, patlama, kimyasal sızıntı gibi durumlara karşı acil durum planları hazırlanmalı ve çalışanlar bu konuda bilgilendirilmelidir.
✔ Düzenli tatbikatlar yapılmalı ve kaçış yolları işaretlenmelidir.
🚨 Örnek:
Fabrikada yangın tatbikatı düzenlemek, acil durumlarda çalışanların hızlı tahliyesini sağlar.
✅ 3.6. Periyodik İş Sağlığı Kontrolleri
✔ Çalışanların periyodik sağlık muayeneleri yapılmalı, özellikle ağır işlerde çalışanların sağlık durumları sürekli izlenmelidir.
✔ İş yeri hekimi bulundurma zorunluluğu olan iş yerlerinde, sağlık gözetimi aksatılmamalıdır.
🚨 Örnek:
Tozlu ortamda çalışan işçilerin düzenli akciğer taraması yapılmalıdır.
✅ 3.7. İş Güvenliği Uzmanı ve İş Yeri Hekimi İstihdamı
✔ Az tehlikeli, tehlikeli ve çok tehlikeli iş yerlerinde çalışan sayısına göre iş güvenliği uzmanı ve iş yeri hekimi bulundurmak zorunludur.
| İş Yeri Tehlike Sınıfı | Zorunlu Uzman ve Hekim Durumu |
|---|---|
| Az Tehlikeli | 50’den fazla çalışan varsa zorunlu |
| Tehlikeli | Her durumda zorunlu |
| Çok Tehlikeli | Her durumda zorunlu |
🚨 Örnek:
Kimya fabrikası gibi çok tehlikeli iş yerlerinde, iş güvenliği uzmanı ve iş yeri hekimi sürekli görev yapmalıdır.
📌 4. İş Kazalarını Önlemeye Yönelik Örnek Senaryo
Senaryo:
✔ Ahmet Bey, inşaat sektöründe faaliyet göstermektedir.
✔ Şantiyede çalışan işçiler için baret, emniyet kemeri gibi KKD ekipmanları sağlanmıştır.
✔ Yüksekte çalışacak işçilere yüksekte çalışma eğitimi verilmiştir.
✔ İş yerinde aylık güvenlik denetimleri yapılmakta ve olası riskler giderilmektedir.
✔ Bu önlemler sayesinde, şantiyede son 3 yıldır hiçbir iş kazası meydana gelmemiştir.
📌 5. Sıkça Sorulan Sorular
🔹 İş kazası olmadan önleyici tedbir almak zorunlu mu?
📌 Evet. 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu işverenlere önleyici tedbir alma yükümlülüğü getirir.
🔹 İş sağlığı ve güvenliği eğitimi kimler için zorunlu?
📌 Tüm çalışanlar için zorunludur. İşe girişte ve düzenli periyotlarla tekrarlanmalıdır.
🔹 İş yerinde iş güvenliği uzmanı çalıştırmak zorunlu mu?
📌 Evet. İş yerinin tehlike sınıfına ve çalışan sayısına göre zorunludur.
🔹 Acil durum tatbikatı yapmak zorunlu mu?
📌 Evet. İş yerlerinde yılda en az bir kez acil durum tatbikatı yapılmalıdır.
🔹 İş yerinde kaza olursa işveren sorumlu olur mu?
📌 Evet. İşveren, gerekli önlemleri almadığı takdirde tazminat ve cezai sorumluluk ile karşılaşabilir.
Bir yanıt yazın