Borçlu olunan bir icra takibi neticesinde, alacaklının talebi üzerine borçlunun gelirine el konulabilir. Bu noktada en çok karşılaşılan yöntemlerden biri maaş haczidir. Peki, icra takibine konu bir borç için maaşın ne kadarı haczedilebilir? Tüm maaş kesilebilir mi? Birden fazla borç olması durumunda nasıl bir yol izlenir? Bu yazıda, maaş haczi oranı, uygulama örnekleri ve yasal sınırlar hakkında kapsamlı bilgi bulacaksınız.
Maaş Haczi Nedir?
Maaş haczi, bir kişinin çalıştığı iş yerindeki gelirinin bir kısmına icra dairesi aracılığıyla el konulması işlemidir. Bu işlem, genellikle şu koşullarda uygulanır:
- Borçlunun maaşla geçimini sağladığı biliniyorsa,
- Hakkında kesinleşmiş bir icra takibi varsa,
- Alacaklı icra dairesine başvurarak maaş haczi talep etmişse.
İcra müdürlüğü tarafından borçlunun işverenine haciz müzekkeresi gönderilir ve ilgili oran kadar kesinti yapılması istenir.
Maaş Haczi Oranı Ne Kadardır? (2025 Güncel)
Türk İcra ve İflas Hukuku’na göre, maaş haczinde kesinti oranı genel olarak maaşın %25’idir.
- Bu oran, asgari geçim düzeyinin korunması amacıyla belirlenmiştir.
- Borçlunun maaşının tamamı haczedilemez.
- Maaş dışındaki ek gelirler (prim, ikramiye) bazı durumlarda farklı değerlendirilir.
Yasal Dayanak: 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu m.83
Maaş Haczi Uygulamasında Dikkate Alınan Gelirler
| Gelir Kalemi | Hacze Tabi mi? |
|---|---|
| Net maaş (asgari ücret üstü) | Evet |
| Asgari ücretin kendisi | Kısmen (sınırlar dahilinde) |
| İkramiye ve prim | Evet |
| Yol ve yemek ücreti | Hayır |
| Fazla mesai ücretleri | Evet (istisnai durumlarda) |
| Engelli maaşı, dul ve yetim aylığı | Hayır (sosyal yardım niteliğindedir) |
Birden Fazla İcra Dosyası Varsa Maaş Nasıl Haczedilir?
Birden fazla icra dosyası olması durumunda:
- İlk gelen dosya için %25 oranında kesinti başlatılır.
- Diğer dosyalar sıra bekler, yani haciz sırasına girer.
- Borç ödendikçe sıradaki dosyalara geçilir.
- Ancak nafaka borçları öncelikli olduğundan istisna oluşturur.
Nafaka Borcu ve Maaş Haczi Oranı
Nafaka borçları, öncelikli alacaklar arasında yer alır. Bu nedenle:
- Nafaka için ayrı bir haciz oranı uygulanabilir (yargılama sırasında belirlenebilir).
- Genellikle %25’ten fazla kesinti yapılabilir.
- Nafaka dışındaki borçlara sıra daha sonra gelir.
İşverenin Sorumluluğu Nedir?
İcra dairesinden gelen haciz müzekkeresi sonrasında işverenin:
- Haciz oranına uygun şekilde maaştan kesinti yapması,
- Kesilen tutarı icra dosyasına yatırması gerekir.
İşveren bu yükümlülüğü yerine getirmezse:
- Alacaklı tarafından doğrudan işverene dava açılabilir.
- İşveren hakkında tazminat ve icra takibi başlatılabilir.
Maaş Haczi Kaldırma Talebi Nasıl Yapılır?
Borç ödendiyse veya taksitlendirildiyse, borçlu:
- İcra dairesine başvurur.
- Borcun ödendiğini gösteren dekontu sunar.
- İşveren için haczin kaldırıldığına dair yazı alınır.
- İşverene iletilerek kesintinin durdurulması sağlanır.
Kısmi Haciz Uygulaması Mümkün mü?
Evet. Borçlu zor durumda olduğunu belgelendirirse:
- Haciz oranının düşürülmesini talep edebilir.
- Mahkeme kararı ile %10 gibi daha düşük oranlar uygulanabilir.
- Sosyal durum, bakmakla yükümlü olduğu kişi sayısı değerlendirilir.
Yargıtay Kararlarında Maaş Haczi Uygulaması
- Yargıtay 12. HD, 2021/4563 E., 2022/3276 K.: “Maaşın tamamına haciz uygulanamaz, borçlunun yaşamını sürdürebileceği miktar korunmalıdır.”
- Yargıtay 9. HD, 2018/3984 E., 2019/6721 K.: “Nafaka borcu için belirlenen kesinti oranı, genel haciz oranını aşabilir.”
Sık Sorulan Sorular
Tüm maaşım haczedilebilir mi?
Hayır. Genel kural olarak maaşın yalnızca %25’i haczedilebilir.
Asgari ücretle çalışanların maaşı haczedilir mi?
Asgari ücretin belirli kısmı yaşam hakkı için korunur. Ancak nafaka borcu varsa kesinti yapılabilir.
Prim, ikramiye ve fazla mesai ücretleri de haczedilir mi?
Evet, maaşa dahil sayılan bu gelirler de haciz kapsamındadır.
Borç ödendiğinde haciz kendiliğinden kalkar mı?
Hayır. İcra dairesine başvurarak haczin kaldırılması gerekir.
Maaş haczine karşı dava açılabilir mi?
Borçlu haksız bir haciz olduğunu düşünüyorsa, icra mahkemesine şikâyet yoluyla başvurabilir.
Konuya ilişkin daha detaylı bilgiye buradan ulaşabilirsiniz.
Sonuç: Gelir Üzerinden Haciz Uygulaması Dengeli Olmalıdır
Maaş haczi, borçlunun temel geçim kaynaklarına müdahale anlamına geldiği için belirli sınırlar içinde uygulanmalıdır. İcra dairesi ve işveren, yasal sınırları aşmadan işlem yapmalıdır. Aynı zamanda borçlu da borcunu ödemekle yükümlüdür. Yasal sürelere ve oranlara uygun davranıldığında hem borçlunun yaşam hakkı korunur hem de alacaklının hakkı yerine getirilir.
Bir yanıt yazın