📌 Giriş
Ticaret hayatında alacakların zamanında tahsil edilmemesi, şirketlerin finansal dengelerini bozabilir ve nakit akışlarını olumsuz etkileyebilir. Bu nedenle ticari alacakların tahsili için hukuki yolların bilinmesi ve etkili stratejilerin uygulanması büyük önem taşır. Ticari alacak davaları, alacağın tahsili için en çok başvurulan hukuki yöntemlerden biridir ve Türk Ticaret Kanunu (TTK) ile İcra ve İflas Kanunu (İİK) çerçevesinde düzenlenmektedir.
📌 Bu makalede, ticari alacak davalarının hukuki dayanakları, tahsilat yöntemleri, icra takibi süreci, arabuluculuk yolları ve şirketler için ticari alacak tahsil stratejileri detaylı olarak ele alınacaktır.
📌 Ticari Alacak Davası Nedir? Hukuki Dayanakları
📌 Ticari alacak davası, bir işletmenin başka bir işletmeden veya kişi/kuruluştan doğan alacağını tahsil edememesi durumunda açtığı hukuki bir davadır.
✔ Türk Ticaret Kanunu (TTK) madde 146-152, ticari ilişkilerden doğan alacakların tahsil süreçlerini düzenler.
✔ 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu (HMK), ticari davaların usul ve esaslarını belirler.
✔ 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu (İİK), alacak tahsili için icra takibi süreçlerini düzenler.
📌 Önemli Not: Ticari alacak davalarında zaman aşımı süresi genellikle 10 yıl olmakla birlikte, fatura ve cari hesap alacakları için süre 5 yıl olarak uygulanır.
📌 Ticari Alacakların Tahsil Edilme Yöntemleri
📌 Ticari alacaklar tahsil edilmeden önce alacağın geçerliliği ve ödeme süresi dikkatlice değerlendirilmelidir.
✔ 1️⃣ Öncelikle Borçluyla İletişime Geçilmelidir:
- Ödeme hatırlatması yapılmalı ve gerekirse borçluya ek süre verilmelidir.
✔ 2️⃣ Yazılı İhtarname Gönderilmelidir:
- Noter veya avukat aracılığıyla borcun ödenmesi için ihtarname gönderilebilir.
✔ 3️⃣ Arabuluculuk Sürecine Başvurulmalıdır (Zorunlu Arabuluculuk):
- 1 Eylül 2023’ten itibaren ticari alacak davalarında arabuluculuk süreci zorunlu hale getirilmiştir.
✔ 4️⃣ Hukuki Yollara Başvurulmalıdır:
- Eğer borç hala ödenmiyorsa icra takibi veya ticari alacak davası açılabilir.
📌 Örnek: Bir şirket, başka bir firmaya kestiği faturanın vadesi dolduğunda borcun ödenmediğini tespit ederse, öncelikle yazılı ihtarname göndererek borçluyu ödeme yapmaya çağırabilir.
📌 Önemli Not: Ticari alacaklarda hukuki sürece geçmeden önce dostane çözümler değerlendirilmelidir.
📌 İcra Takibi ve Ticari Alacak Davalarının Aşamaları
📌 Ticari alacakların tahsili için başvurulabilecek en etkili hukuki yöntemlerden biri icra takibidir.
1️⃣ İlamsız İcra Takibi (Genel Haciz Yolu)
✔ Borcun ödenmemesi durumunda icra dairesine başvurularak ilamsız icra takibi başlatılır.
✔ Borçluya ödeme emri tebliğ edilir ve 7 gün içinde itiraz hakkı bulunur.
✔ Borçlu itiraz etmezse takip kesinleşir ve haciz işlemi başlatılabilir.
📌 Örnek: Bir şirket, müşterisinden 200.000 TL alacağını tahsil edemediğinde icra dairesine başvurarak ilamsız icra takibi başlatabilir.
2️⃣ İlamlı İcra Takibi (Mahkeme Kararı ile Takip)
✔ Alacak, mahkeme kararı veya noter onaylı belgeye dayanıyorsa ilamlı icra takibi başlatılabilir.
✔ Borçlu, ilamlı icra takibine itiraz edemez ve ödeme yapmak zorundadır.
📌 Önemli Not: Borçlu, icra takibine süresi içinde itiraz ederse, alacaklı icra takibinin devam etmesi için mahkemeye başvurmalıdır.
📌 Ticari Alacaklarda Arabuluculuk ve Uzlaşma Yolları
📌 1 Eylül 2023 itibarıyla ticari alacak davalarında arabuluculuk zorunlu hale getirilmiştir.
✔ Arabuluculuk sürecinde taraflar anlaşamazsa dava açılabilir.
✔ Arabuluculukta uzlaşma sağlanırsa taraflar arasında bağlayıcı bir anlaşma yapılır.
📌 Örnek: Bir şirket, borçlusuna karşı icra takibi başlatmadan önce arabuluculuk sürecine başvurmalı ve anlaşma sağlanamazsa hukuki yollara başvurmalıdır.
📌 Önemli Not: Arabuluculuk süreci çözüme ulaşmazsa, ticari alacak davası açmak için dava dilekçesi verilmelidir.
📌 Ticari Alacak Tahsilinde Şirketler İçin Stratejik Öneriler
📌 Şirketler, ticari alacak tahsil süreçlerini hızlandırmak için belirli önlemler almalıdır.
✔ 1️⃣ Sözleşmeleri Yazılı Yapın:
- Ticari ilişkilerde sözleşme ve fatura düzenlemesi şarttır.
✔ 2️⃣ Teminatlı Satış Yapın: - Çek, senet, ipotek veya kefalet gibi teminatlarla alacağınızı güvence altına alın.
✔ 3️⃣ Ödeme Takip Sistemi Kullanın: - Şirketler, ödeme vadelerini takip eden dijital sistemler kullanmalıdır.
✔ 4️⃣ Gecikmeli Ödemelerde Cezai Şartlar Koyun: - Sözleşmelere gecikme faizi ve cezai şart ekleyerek tahsilatı hızlandırabilirsiniz.
📌 Örnek: Bir tekstil firması, bayilerine vadeli satış yaparken her fatura için teminat alarak alacaklarını güvence altına alabilir.
📌 Önemli Not: Şirketler, alacak yönetimini etkin bir şekilde planlamalı ve hukuki süreçleri gerektiğinde hızlıca başlatmalıdır.
📌 Sıkça Sorulan Sorular (FAQ)
❓ Ticari alacak davalarında arabuluculuk zorunlu mu?
✅ Evet, 1 Eylül 2023 itibarıyla arabuluculuk zorunludur.
❓ İcra takibi ne kadar sürede tamamlanır?
✅ Borçlunun itiraz edip etmemesine bağlı olarak 3-6 ay sürebilir.
❓ Borçlu icra takibine itiraz ederse ne olur?
✅ Alacaklı, icra mahkemesine başvurarak itirazın kaldırılmasını talep edebilir.
❓ Ticari alacaklar için zaman aşımı süresi nedir?
✅ Genellikle 10 yıl, fatura ve cari hesap alacakları için 5 yıldır.
Bir yanıt yazın