Ücretsiz İzin Nedir?

Ücretsiz izin, işçilerin belirli bir süre boyunca maaş almadan izinli sayıldığı bir çalışma düzenlemesidir. Çalışanın veya işverenin talebiyle uygulanabilir ve İş Kanunu çerçevesinde belirli haklara tabidir.

Ücretsiz İzin Hakkının Yasal Dayanağı

Ücretsiz izin hakkı, 4857 sayılı İş Kanunu ve analık izni gibi özel düzenlemelerle güvence altına alınmıştır.

Ücretsiz İzin Türleri

Ücretsiz izin, işçinin talebiyle veya işverenin teklif etmesiyle uygulanabilir.

1. İşçinin Talebiyle Ücretsiz İzin

Çalışan aşağıdaki sebeplerle ücretsiz izin talep edebilir:

• Doğum sonrası analık izni (6 aya kadar)
• Askerlik görevi
• Eğitim ve akademik nedenler
• Ailevi veya sağlık sebepleri

2. İşverenin Teklif Ettiği Ücretsiz İzin

İşveren, ekonomik kriz, pandemi veya iş durumu nedeniyle ücretsiz izin önerebilir. Ancak çalışanın yazılı onayı olmadan işveren, işçiyi ücretsiz izne çıkaramaz.

Ücretsiz İzin Kullanma Şartları

• İşçinin talebi üzerine işverenin onayı alınmalıdır.
• İşveren, işçiyi tek taraflı olarak ücretsiz izne çıkaramaz.
• Pandemi gibi özel durumlarda devlet tarafından geçici düzenlemeler getirilebilir.

Ücretsiz İzin Süresi Ne Kadardır?

• Doğum sonrası ücretsiz izin: 6 ay
• Eğitim veya kişisel sebepler: İşverenle anlaşmaya bağlı
• Askerlik sebebiyle ücretsiz izin: Zorunlu askerlik süresi kadar

Ücretsiz İzin Süresinde SGK Primi ve Maaş Kesintisi

Ücretsiz izin süresince:
✅ İşçinin maaşı ödemez.
✅ SGK primi ödenmez.
✅ Kıdem tazminatı süresi işlemez.

İşveren İşçiyi Ücretsiz İzne Çıkarabilir mi?

İşveren, işçinin onayı olmadan ücretsiz izne çıkaramaz. Ancak pandemi veya kriz dönemlerinde devlet destekli uygulamalarla zorunlu ücretsiz izin uygulanabilir.

Ücretsiz İzin Süresince Çalışan Hakları

• İşçinin kıdem tazminatı hakkı korunur ancak süre işlemeyebilir.
• İşveren, ücretsiz izin süresi dolmadan işçiyi işten çıkaramaz.
• Çalışan, iznin sonunda işine geri dönebilir.

Ücretsiz İzin Dilekçesi ve Başvuru Süreci

Ücretsiz izin talebi, yazılı dilekçeyle işverene iletilmelidir.

Örnek Ücretsiz İzin Dilekçesi:

lessKopyalaDüzenleT.C. [Şirket Adı] İnsan Kaynakları Departmanına  
Konu: Ücretsiz İzin Talebi  

Sayın Yetkili,  
[Adım Soyadım], [Departmanım] bünyesinde çalışmaktayım. [Gerekçeniz] nedeniyle [talep ettiğiniz süre] boyunca ücretsiz izin kullanmak istiyorum.  

Gereğini arz ederim.  
Saygılarımla,  
[Ad Soyad]  
[Tarih]  
[İmza]  

Ücretsiz İzin Dönüşünde İşe Başlama

İşçi, izin süresi sonunda işine kaldığı yerden devam edebilir. İşveren, işçiyi işe geri almamak gibi bir hakkı yoktur.

Ücretsiz İzin Sürecinde İş Sözleşmesi Feshedilebilir mi?

Ücretsiz izin sürecinde işten çıkarma yasaktır. Ancak işçi, isterse sözleşmesini feshedebilir.

Pandemi Döneminde Ücretsiz İzin

Pandemi döneminde işveren, işçiyi Tek Taraflı Ücretsiz İzne çıkarabilir. Devlet, Nakdi Ücret Desteği sunarak işçiye belirli ödemeler yapmıştır.

Ücretsiz İzin Kullanan İşçinin Tazminat Hakkı

✅ Ücretsiz izin süresi kıdeme dahil edilmez.
✅ İşçi, işten çıkarılırsa kıdem ve ihbar tazminatını talep edebilir.

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

1. Ücretsiz izin süresince başka bir işte çalışabilir miyim?
Evet, ancak iş sözleşmenizde rekabet yasağı varsa dikkat etmelisiniz.

2. Ücretsiz izin talebi işveren tarafından reddedilebilir mi?
Evet, ancak doğum sonrası izin gibi zorunlu izinlerde işverenin reddetme hakkı yoktur.

3. Ücretsiz izin SGK günlerimi etkiler mi?
Evet, ücretsiz izin süresince SGK primi yatırılmadığı için emeklilik süreniz uzayabilir.

Sonuç

Ücretsiz izin hakkı, çalışan ve işverenin ortak mutabakatına dayanan bir uygulamadır. İşveren, işçiyi zorla ücretsiz izne çıkaramaz. İşçiler, haklarını bilerek bu süreci yönetmelidir.