Kamu görevlilerinin görevlerini kötüye kullanmaları halinde karşılaşabilecekleri suç türlerinden biri zimmet suçudur. Türk Ceza Kanunu’nda açıkça düzenlenen bu suç, özellikle kamu kaynaklarının kötüye kullanılmasıyla ilgilidir. Peki, zimmet ne demek, bu suç hangi durumlarda oluşur ve cezası nedir? Bu yazıda zimmet suçunu tüm yönleriyle ele alıyoruz.
Zimmet Ne Demek?
Zimmet, kamu görevlisinin görevi nedeniyle teslim almış olduğu para veya başka bir malı, kişisel yararına kendisine mal etmesi anlamına gelir. Bu suç, kamuya ait malların güvenliği açısından oldukça önemlidir.
Kısaca özetlemek gerekirse:
- Güven ilişkisine dayalı teslim vardır.
- Mal, kamu görevlisine görevi nedeniyle verilmiştir.
- Kamu görevlisi bu malı kişisel menfaatine kullanır veya iade etmez.
Zimmet Suçu Hangi Kanunda Düzenlenmiştir?
Türk Ceza Kanunu’nun 247. maddesi zimmet suçunu düzenler. Suçun unsurları, cezası ve nitelikli halleri bu madde ve devamında yer alır.
Zimmet Suçunun Unsurları
Zimmet suçunun oluşabilmesi için şu unsurların bir arada bulunması gerekir:
- Failin kamu görevlisi olması
- Malın görev nedeniyle teslim edilmiş olması
- Kamu görevlisinin bu malı kendisine mal etmesi (kullanması, zimmetine geçirmesi)
❗ Önemli:
- Malın çalınması, kaybedilmesi veya ziyan edilmesi değil, bilinçli şekilde sahiplenilmesi söz konusudur.
- Teslim edilen malın değeri ne olursa olsun zimmet suçunu oluşturabilir.
Zimmet Suçunun Cezası Nedir?
Türk Ceza Kanunu madde 247’ye göre:
- Basit zimmet suçu: 5 yıldan 12 yıla kadar hapis cezası
- Nitelikli zimmet suçu (hileyle gizlenmişse): 12 yıldan 18 yıla kadar hapis cezası
Ayrıca mahkeme:
- Kamu görevinden men cezası
- Müsadere (mala el koyma)
- Adli para cezası
gibi ek yaptırımlar da uygulayabilir.
Zimmet Suçunun Nitelikli Halleri
Zimmet suçunun ağırlaştırılmış halleri de vardır:
- Hileyle işlenmesi (örneğin sahte belge düzenleme)
- Organize şekilde yapılması
- Yüksek meblağlı kamu zararına neden olması
Bu hallerde ceza artar, infaz süresi uzar.
Zimmet Suçunda Görevli Mahkeme
Zimmet suçu ağır cezalardan sayıldığı için:
- Ağır Ceza Mahkemesi görevli mahkemedir.
- Soruşturma aşamasında savcılık titiz şekilde delil toplar.
Zimmet Suçunda Deliller Nelerdir?
- Kamu görevlisinin hesap hareketleri
- İmzalı belgeler, zimmet fişleri
- Tanık ifadeleri
- Kurum içi denetim raporları
Zimmet suçları çoğu zaman denetim veya ihbar üzerine ortaya çıkar.
Zimmetle Karıştırılan Suçlar
Bazı suçlar zimmete benzetilse de farklıdır:
| Suç Türü | Farkı |
|---|---|
| Hırsızlık | Mal, görevle teslim edilmemiştir. |
| Güveni kötüye kullanma | Fail kamu görevlisi değildir. |
| Dolandırıcılık | Hileli eylemle mal elde edilir. |
Zimmette ise kamu görevi çerçevesinde teslim edilen mal söz konusudur.
Zimmet Suçunda Etkin Pişmanlık
Zimmet suçunda fail, soruşturma başlamadan önce ya da başladıktan sonra:
- Malı aynen iade ederse veya
- Zararın tamamını giderirse
cezada indirime gidilebilir. Bu durum, TCK m.248’de düzenlenmiştir.
Zamanaşımı Süresi Nedir?
Zimmet suçunda:
- Dava zamanaşımı süresi: 15 yıl
- Ceza zamanaşımı süresi: 20 yıl
Bu süreler içinde dava açılmazsa veya ceza infaz edilmezse işlem düşer.
Zimmet Suçunun Örnekleri
1. Belediyede Görevli Memurun Tahsil Ettiği Parayı Kendi Hesabına Aktarması
Net bir zimmet suçudur.
2. Bir Müdürün Okul Aidatlarını Kendi İhtiyacında Kullanması
Görevle teslim edilmiş para kişisel çıkar için harcanmış → zimmet.
Yargıtay Kararlarına Göre Zimmet Suçu
Yargıtay uygulamasına göre:
- Zimmet suçunda kamu görevlisinin görevi nedeniyle teslim aldığı mal önemlidir.
- Görevle ilgisiz alınan malda zimmet oluşmaz.
- Sadece kamu görevlileri değil, memur statüsünde çalışan sözleşmeliler de bu suçtan yargılanabilir.
Sonuç: Zimmet, Kamu Güvenine En Ağır Zarar Veren Suçlardan Biridir
Zimmet suçu, yalnızca bireysel değil, toplumsal güveni de sarsan ağır bir suçtur. Bu nedenle cezaları da oldukça ağırdır. Kamu görevi yürüten herkesin bu konuda azami özen göstermesi, teslim aldığı kamu mallarını dikkatle yönetmesi gerekir. Aynı zamanda idarelerin de sıkı denetim yapması şarttır.
Bir yanıt yazın