Kıdem Tazminatı Nedir?

Kıdem tazminatı, en az 1 yıl çalışan işçinin, iş sözleşmesinin belirli nedenlerle sona ermesi halinde işverenden aldığı tazminattır.

İşçinin kıdemine (çalışma süresine) bağlı olarak hesaplanır.
Her tam yıl için 30 günlük brüt ücret tutarında ödeme yapılır.
İşçi haklı nedenle işten ayrılırsa kıdem tazminatı alabilir.

Önemli: Kıdem tazminatı, 4857 sayılı İş Kanunu ve 1475 sayılı Kanun’un 14. maddesi kapsamında düzenlenmiştir.

---

Kıdem Tazminatı Şartları Nelerdir?

İşçinin kıdem tazminatı alabilmesi için şu şartları sağlaması gerekir:

Aynı işverene bağlı en az 1 yıl çalışmış olmak
İşten çıkarılmış olmak veya haklı nedenle istifa etmiş olmak
Kanunda belirtilen özel durumlara sahip olmak (evlilik, askerlik, emeklilik vb.)

Önemli: Eğer işçi istifa ederse kıdem tazminatı alamaz! Ancak haklı fesih durumunda tazminat hakkı doğar.

---

Kimler Kıdem Tazminatı Alabilir?

Kıdem tazminatı alabilecek durumlar şunlardır:

1. İşveren Tarafından İşten Çıkarılma

İşten çıkarılan işçi kıdem tazminatı alır.
Ancak, “ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırılık” nedeniyle çıkarılmışsa tazminat alınamaz.

2. Haklı Fesih ile İşten Ayrılan İşçi

Maaşı zamanında ödenmeyen işçi
İşveren tarafından mobbing (psikolojik baskı) gören işçi
Sağlığını tehdit eden bir iş ortamında çalışan işçi

Bu durumlar, işçiye haklı fesih yaparak tazminat alma hakkı tanır.

3. Askerlik Nedeniyle İşten Ayrılma

Erkek işçiler askere gitmek için işten ayrılıyorsa kıdem tazminatı alabilir.

4. Evlilik Nedeniyle İşten Ayrılma

Kadın işçiler, evlilik tarihinden itibaren 1 yıl içinde işten ayrılırsa kıdem tazminatı alabilir.

5. Emeklilik veya 3600 Gün Şartıyla Ayrılma

İşçi, SGK’dan “Kıdem Tazminatı Yazısı” alarak tazminatını alabilir.

Önemli: İşçinin kendi isteğiyle işten ayrılması halinde kıdem tazminatı alınamaz!

---

Kıdem Tazminatı Nasıl Hesaplanır?

Kıdem tazminatı hesaplanırken şu formül kullanılır:

Çalışma Süresi (Yıl) x Brüt Maaş = Kıdem Tazminatı

Örnek Hesaplama:

• Çalışma süresi: 5 yıl
• Brüt maaş: 30.000 TL
• Tazminat = 5 x 30.000 = 150.000 TL

Not: 2024 yılında kıdem tazminatı tavanı 35.058 TL olarak belirlenmiştir.

Öneri: Eğer işçi fazla mesai, yemek ve yol yardımları alıyorsa, brüt ücrete eklenerek hesaplanmalıdır.

---

Kıdem Tazminatı Ödeme Süresi ve Vergilendirme

İşveren, işçinin çıkışından itibaren en geç 30 gün içinde tazminatı ödemelidir.
Kıdem tazminatından SGK primi kesilmez, sadece damga vergisi kesilir.

Öneri: İşveren ödeme yapmazsa, iş mahkemesine dava açılabilir.

---

SSS (Sık Sorulan Sorular)

1. İşçi istifa ederse kıdem tazminatı alabilir mi?

Hayır. Ancak haklı fesih yaparsa alabilir.

2. İşveren kıdem tazminatını ödemezse ne yapılmalı?

İş Mahkemesi’ne veya Arabulucuya başvurulmalıdır.

3. Kıdem tazminatı hangi durumlarda alınmaz?

İşçi kendi isteğiyle istifa ederse veya işveren haklı nedenle çıkarırsa kıdem tazminatı alınamaz.

4. Evlilik nedeniyle kıdem tazminatı almak için ne yapılmalı?

Evlendikten sonraki 1 yıl içinde işverene yazılı bildirim yapılmalıdır.

5. İşçi, işten ayrıldıktan sonra kıdem tazminatı almak için ne kadar süresi var?

Zamanaşımı süresi 5 yıldır.

---

Sonuç: Kıdem Tazminatı İşçilerin En Önemli Hakkıdır!

İşçiler, kıdem tazminatı haklarını bilmeli ve şartları sağlamaları halinde talep etmelidir.

İşten ayrılmayı planlayan işçiler, hukuki haklarını korumak için mutlaka bir uzmana danışmalıdır.

Eğer işveren kıdem tazminatını ödemezse, İş Mahkemesi’ne başvurularak hak aranabilir!